Listę wszystkich uruchomionych procesów oraz dotyczące ich dane otrzymamy dzięki poleceniu ps

$ ps aux USER PID %CPU %MEM VSZ RSS TTY STAT START TIME COMMAND root 1350 0.0 0.1 1788 868 ? Ss May27 0:00 syslog-ng zenek 2252 0.0 1.2 11316 6668 ? Ss May27 0:01 xfce4-session root 2301 0.0 0.3 2748 1556 tty2 Ss May27 0:00 -bash

Oraz w formie drzewa procesów rodziców i procesów potomnych

$ ps xf PID TTY STAT TIME COMMAND 2459 ? S 0:32 xmms 2460 ? S 0:00 \_ xmms 2461 ? S 0:00 \_ xmms 2465 ? S 0:00 \_ xmms 2816 ? S 0:00 \_ xmms

W przypadku potrzeby ciągłego śledzenia zmian w systemie możemy użyć programu top. Program ten pokazuje najbardziej zasobożerne procesy. Dodatkowo na bieżąco wyświetla całkowite zużycie procesora (CPU), pamięci operacyjnej(Mem) oraz zajętość przestrzeni wymiany (Swap).

$ top top - 01:38:54 up 3:28, 4 users, load average: 0.10, 0.08, 0.08 Tasks: 63 total, 2 running, 61 sleeping, 0 stopped, 0 zombie Cpu(s): 2.3% us, 1.3% sy, 0.0% ni, 96.1% id, 0.0% wa, 0.3% hi, 0.0% si Mem: 516244k total, 440344k used, 75900k free, 11840k buffers Swap: 1076312k total, 0k used, 1076312k free, 328012k cached PID USER PR NI VIRT RES SHR S %CPU %MEM TIME+ COMMAND 2240 root 15 0 62644 24m 45m S 1.6 4.9 7:37.40 X 2892 zenek 16 0 1880 928 1672 R 0.6 0.2 0:00.05 top 2695 zenek 16 0 6532 3824 5056 R 0.3 0.7 0:01.63 xterm 1 root 16 0 1532 584 1372 S 0.0 0.1 0:00.82 init

Informacje o samej pamięci i przestrzeni wymiany uzyskamy dzięki komendzie free

$ free total used free shared buffers cached Mem: 516244 445536 70708 0 11880 332728 -/+ buffers/cache: 100928 415316 Swap: 1076312 0 1076312

Całkowita ilość zużytej pamięci (razem z buforami dyskowymi) mieści się w pierwszym wierszu w kolumnie USED. Zaś ilość pamięci zużytej jedynie przez programy mieści się w drugim wierszu w tej samej kolumnie.

Do śledzenia zmian zużycia zasobów systemu w funkcji czasu warto polecić program vmstat z liczbą sekund w parametrze. Podany czas jest odstępem pomiędzy pomiarami, program pokazuje zmiany w wykorzystaniu pamięci, obszaru wymiany, czasu procesora, przerwań czy wielkości transferu do i z urządzeń masowych:

# vmstat 2 procs -----------memory---------- ---swap-- -----io---- --system-- ----cpu---- r b swpd free buff cache si so bi bo in cs us sy id wa 0 0 0 276896 980 89812 0 0 377 6 482 818 6 2 90 1 0 0 0 276780 980 89816 0 0 0 0 456 770 0 0 100 0 0 0 0 276772 980 89816 0 0 0 28 461 846 0 0 100 0

Do procesów których jesteśmy właścicielami możemy wysyłać sygnały (root może wysłać sygnał do każdego procesu). Aby zakończyć jakiś proces należy do procesu wysłać sygnał TERM. Dokonuje się tego poleceniem kill lub killall. Pierwsze zabija proces o podanym numerze PID (unikalnym identyfikatorze procesu) np.:

$ kill 2901

Drugie z poleceń zabija wszystkie procesy, które mają podaną nazwę np.:

$ killall xmms

Sygnał TERM może być nieskuteczny w niektórych wypadkach, wtedy należy użyć bardziej brutalnej metody - sygnału KILL. Możemy go wysłać programem kill lub killall z odpowiednim parametrem: "-9" lub "-KILL":

kill -9 2901

W systemach uniksowych można ustawiać priorytety uruchamianym programom bądź też modyfikować bieżący priorytet działającego procesu. Priorytet jest nazywany jest "liczbą nice". Mówi ona jak mili jesteśmy dla systemu i innych użytkowników. Priorytet możemy ustawiać od -20 do +19, przy czym domyślna wartość zazwyczaj wynosi 0. Ujemne wartości oznaczają wyższy priorytet, zaś dodatnie niższy. Ujemną wartość może nadać tylko superużytkownik.

Aby uruchomić proces z priorytetem innym niż domyślny należy użyć programu nice np.:

$ nice -n +5 mc

Działającym procesom można zmieniać priorytet. Aby to zrobić używamy polecenia renice:

$ renice +5 mc